Τα εξαρτήματα περιλαμβάνουν τις ωοθήκες, τις σάλπιγγες ( ωαγωγοί ) καθώς και τα αγγεία, τους συνδέσμους και τον συνδετικό ιστό της περιοχής. Οι καλοήθεις όγκοι των ωοθηκών μπορούν να ταξινομηθούν σε :
- Λειτουργικούς
- Φλεγμονώδεις
- Μεταπλαστικούς
- Νεοπλαστικούς
Οι συνηθέστεροι καλοήθεις όγκοι των ωοθηκών σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας ( 70% ) είναι οι λειτουργικές κύστεις των ωοθηκών, οι οποίες υποχωρούν αυτόματα στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων. Η διάκριση μεταξύ καλοήθους και κακοήθους κύστεως έχει ιδιαίτερη σημασία και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να παρουσιάσει διαφοροδιαγνωστικές δυσκολίες.
Στις λειτουργικές Κύστεις υπάγονται:
- τα άρρηκτα ωοθυλάκια >3 cm,
- οι κύστεις του ωχρού σωματίου ( ωχρό σωμάτιο >3cm που δεν υποστρέφει, συμπεριλαμβανομένου και του αιμορραγικού ωχρού σωματίου ),
- οι κύστεις από κύτταρα της θήκης, οι οποίες συνδυάζονται με αύξηση της β-HCG και εμφανίζονται σε περιπτώσεις μύλης κύησης, χοριοκαρκινώματος και διέγερσης των ωοθηκών με γοναδοτροπίνες κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση ( σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών )
- το ωχρίνωμα της κύησης ( σχετίζεται συνήθως με πολύδυμες κυήσεις και υδράμνιο )
- και οι πολυκυστικές ωοθήκες ( >12 περιφερικά ωοθυλάκια μεγέθους μεταξύ 2-9 mm και/ή όγκος ωοθήκης >10 ml )
Συμπτώματα
Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, οι λειτουργικές κύστεις είναι συνήθως ασυμπτωματικές. Μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές του κύκλου, μητρορραγίες και σπανιότερα να ραγούν η να συστραφούν προκαλώντας πυελικό άλγος.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση σε ασυμπτωματικές γυναίκες είναι συντηρητική και συστήνεται επανέλεγχος σε 6-8 εβδομάδες, καθότι στην πλειοψηφία τους οι λειτουργικές κύστεις υποστρέφουν αυτόματα. Η χορήγηση αντισυλληπτικών δισκίων δεν επιταχύνει την υποστροφή της κύστης, απλά βοηθά στο να μην επιπλακεί η υπερηχογραφική εικόνα από την ανάπτυξη άλλων λειτουργικών κύστεων μέχρι την επανεξέταση. Συνήθως οι λειτουργικές κύστεις παρουσιάζονται ετερόπλευρα, είναι μονήρεις, με διαυγές περιεχόμενο, ευκίνητες και δεν συνδυάζονται με ασκίτη. Το Ca 125 στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν είναι αυξημένο.
Η εξέταση εκλογής είναι το διακολπικό υπερηχογράφημα. Συνυπολογίζονται η ηλικία της γυναίκας, τα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά και η τιμή του Ca 125, προκειμένου να εκτιμηθεί η πιθανότητα κακοήθειας μίας κύστης ( risk malignancy index ). Εάν η πιθανότητα είναι χαμηλή και η κύστη παραμένει μετά από 8 εβδομάδες, ενδείκνυται η λαπαροσκοπική αφαίρεση αυτής, πάντοτε με χρήση endobag. Εάν η κύστη πιθανολογείται ότι είναι κακοήθης, προτιμάται το ανοικτό χειρουργείο.
Ιδιαίτερη περίπτωση λειτουργικής κύστης είναι το αιμορραγικό ωχρό σωμάτιο καθότι η υπερηχογραφική του εικόνα μπορεί να προσομοιάζει με ενδομητρίωμα ή κακοήθεια, δημιουργώντας διαφοροδιαγνωστικά προβλήματα.
Ρίξη – Συστροφή Κύστης
Η ρήξη και η συστροφή μιας κύστης, είναι επείγουσες καταστάσεις που δημιουργούν οξεία συμπτωματολογία και συνήθως απαιτούν χειρουργική παρέμβαση. Πρέπει πάντοτε οι ασθενείς που αντιμετωπίζονται συντηρητικά να ενημερώνονται για την πιθανότητα των ανωτέρω επιπλοκών ώστε να προσέλθουν άμεσα επί συμπτωματολογίας.
Φλεγμονώδεις κύστεις
Στις φλεγμονώδεις κύστεις υπάγονται τα σαλπιγγοωοθηκικά αποστήματα που συνήθως αποτελούν επιπλοκή ανιούσας λοίμωξης και φλεγμονώδους νόσου της πυέλου. Απαιτούν νοσηλεία και ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών ενώ συνήθης είναι η ανάγκη χειρουργικής παρέμβασης για την παροχέτευση του αποστήματος.
Μεταπλαστικές κύστεις
Στις μεταπλαστικές κύστεις υπάγονται τα ενδομητριώματα ( σοκολατοειδείς κύστεις ). Είναι μία έκφανση της ενδομητρίωσης και προκύπτουν από την ανάπτυξη ενδομητρικού ιστού στις ωοθήκες, ο οποίος με τις κυκλικές ορμονικές μεταβολές σχηματίζει κύστη. Αφαιρούνται εάν ξεπεράσουν σε όγκο τα 3 cm. Εκτός από περιπτώσεις υπογονιμότητας όπου αφαιρούνται μετά τα 4 cm προκειμένου να μην μειωθεί περαιτέρω η ωοθηκική λειτουργία πριν την επίτευξη κύησης.
Οι νεοπλαστικοί όγκοι της ωοθήκης διαχωρίζονται σε:
- επιθηλιακούς : ορώδεις, βλεννώδεις, όγκοι Brenner
- γοναδοστρωματικούς όγκους : εκ κοκκιωδών κυττάρων, κυττάρων της θήκης, μικτοί όγκοι ( συμπεριλαμβανομένων των Sertoli- Leydig ), ινώματα ( προκαλούν σύνδρομο Meig’s : ίνωμα με παρουσία ασκίτη και υδροθώρακα )
- όγκους εκ γεννητικών κυττάρων : καλόηθες τεράτωμα ή δερμοειδής κύστη ( ο συχνότερος νεοπλαστικός όγκος κατά την αναπαραγωγική ηλικία, περιέχει ιστούς προερχόμενους από το εξώδερμα, όπως ιδρωτοποιούς και σμηγματογόνους αδένες, τριχοθυλάκια και δόντια )
- μικτοί όγκοι : όπως το ινοκυσταδένωμα και το γοναδοβλάστωμα ( 90% των περιπτώσεων σε σύνδρομο θηλεοποιητικού όρχι- αντίστασης στα ανδρογόνα )
Συνήθως είναι ασυμπτωματικοί εκτός και εάν ξεπερνούν τα 6- 8 cm εκατοστά οπότε και μπορεί να προκαλούν ήπια συμπτωματολογία.
Γοναδοστρωματικοί όγκοι
- Οι γοναδοστρωματικοί όγκοι παράγουν ορμόνες. Οπότε μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως πρόωρη εμμηναρχή ή θηλαρχή σε παιδιά και μηνορραγία, υπερπλασία και καρκίνο του ενδομητρίου σε ενήλικες. Καθώς και αρρενοποίηση σε περίπτωση όγκου Sertoli- Leydig. Οξεία συμπτωματολογία μπορεί να προκύψει από συστροφή ή ρήξη κύστεως οπότε και απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
Οι νεοπλαστικοί όγκοι εξαιρούνται χειρουργικά. Οι επιθηλιακοί όγκοι μπορεί να είναι borderline ή κακοήθεις ( ορώδεις : 5-10% borderline και 20-25% κακοήθεις, βλεννώδεις : 85% καλοήθεις ). Κατ’ επέκταση πρέπει να αποστέλλονται για ταχεία βιοψία και σε περίπτωση κακοήθειας να ακολουθεί ογκολογικό χειρουργείο.
Βλεννώδεις όγκοι
Οι βλεννώδεις όγκοι μπορεί συνοδεύονται από βλεννοκήλη της σκωληκοειδούς και σπανίως από ψευδομύξωμα του περιτοναίου, οπότε και πρέπει να ελέγχεται και να αφαιρείται και η σκωληκοειδής απόφυση.
Σε γυναίκες εμμηνοπαυσιακές εξαιρείται όλο το εξάρτημα, ενώ σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας αφαιρείται αρχικά μόνο η κύστη.
Τα τερατώματα μπορεί να είναι αμφοτερόπλευρα σε ποσοστό εώς 15% και πρέπει να ελέγχεται ενδελεχώς και η άλλη ωοθήκη. Ενώ αν το περιεχόμενο τους διασπαρεί στην περιτοναϊκή κοιλότητα πρέπει να δίδεται έμφαση στην σωστή πλύση- έκπλυση διότι μπορεί να προκαλέσει χημική περιτονίτιδα.
Τα άρθρα του ιστοτόπου μας είναι καθαρά ενημερωτικού χαρακτήρα και δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση ιατρικές συμβουλές, διαγνώσεις ή θεραπείες. Για οποιοδήποτε ζήτημα που αφορά την υγεία σας, συμβουλευθείτε ιατρό. ( βλ. όρους χρήσης )
Tip: Ενημερωθείτε σχετικά με τα HPV Κονδυλώματα
